Η απροστάτευτη λογική όμορφα καίγεται…

Εν μέσω της κατάστασης για ακόμη μια φορά καταφέραμε να κάνουμε ένα δύσκολο θέμα, σαπουνόπερα. Με τις αμετροεπείς εκφράσεις και τον άκρατο λαϊκισμό που επικράτησε για ακόμη μια φορά καταφέραμε, όχι μόνο να επιδεινώσουμε μια δύσκολη κατάσταση ή να διαλύσουμε εντελώς μια έτσι κι αλλιώς υπό κατάρρευση κρατική μηχανή, αλλά να χάσουμε την ευκαιρία να μορφωθούμε και να μάθουμε έστω κι αν το τίμημα που έπρεπε να πληρώσουμε ήταν ζωές (ανθρώπων και ζωών), πολύτιμα δάση (για οικονομικούς, οικολογικούς και αισθητικούς λόγους) και πάρα πολύ δημόσιο χρήμα(κανένα μάθημα δεν είναι δωρεάν έτσι κι αλλιώς). Ακόμη μια φορά επιδοθήκαμε σε ένα φτηνό παιχνίδι εντυπωσιασμού και δεν ακουμπήσαμε καν το πραγματικό πρόβλημα. Το οποίο κατά τη γνώμη μου είναι οι αιτίες ύπαρξης των πυρκαγιών και η λύση που θα ήθελα θα ήταν αυτή που οδηγεί στην πλήρη ή τέλος πάντων στη μέγιστη δυνατή εξάλειψη αυτών των αιτιών.

Ας προσπαθήσω μια καταγραφή ομαδοποιημένων αιτιών για τις πυρκαγιές.

1) Εμπρησμός από πρόθεση – Σε αυτή τη κατηγορία θα πρέπει να εντάξουμε όλες τις φωτιές που έχουν ξεκινήσει λόγω της επιθυμίας κάποιων να μεταβάλλουν το καθεστώς μιας έκτασης καλυμμένης από δέντρα ή θάμνους. Ουσιαστικά μιλάμε για τις φωτιές με σκοπό την οικοπεδοποίηση ή την αναζωογόνηση περιοχών για βοσκή.

2) Εμπρησμός από αμέλεια – Σε αυτή τη κατηγορία θα εντάξουμε τις φωτιές από τις παράνομες χωματερές, από υπαίθριες εργασίες ή καθαρή αδιαφορία (κι όμως αρκετοί συμπολίτες μας συνεχίσουν να πετάνε τα τσιγάρα τους από τα παράθυρα των αυτοκινήτων ή να ανάβουν ‘ανοιχτές’ φωτιές σε ξέφωτα).

3) Τυχαία καιρικά φαινόμενα – Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν αυτανάφλεξη ή καιρικά φαινόμενα όπως ο κεραυνός.

4) ‘Ξένες δυνάμεις’ ή άλλοι πολιτικοί σκοποί. Αυτή την ειδική ομάδα θα τη συμπεριλάβουμε επειδή ακούστηκε πολύ αυτές τις μέρες αλλά και παλιότερα όταν μέσα στον ορυμαγδό της ελληνικής(ανατολίτικης) παραφροσύνης ο παίχτης δίνει τα ρέστα του.

Φυσικά οι παραπάνω αιτίες για να δημιουργήσουν το τελικά οξύ πρόβλημα που παρατηρούμε για ακόμη μια φορά τις τελευταίες μέρες χρειάζονται τις κατάλληλες συνθήκες. Οι συνθήκες αυτές είναι μια παρατεταμένη περίοδος ανομβρίας / ξηρασίας, μεγάλα χρονικά διαστήματα υψηλών θερμοκρασιών, ανέμους, έλλειψη ρεαλιστικού σχεδιασμού και αμέλεια στην προπαρασκευή πριν την πυρκαγιά.

Αφού καταγράψαμε τις κυριότερες αιτίες για τις πυρκαγιές κι εφόσον συμφωνούμε ότι ο αντικειμενικός μας σκοπός είναι να μην ξαναζήσουμε σκηνές από τις παλιότερες φωτιές της Πεντέλης, της Σάμου, της Χαλκιδικής αλλά ούτε και από αυτές του φετινού καλοκαιριού, πρέπει να βρούμε μια λύση που να ‘απαντάει’ στις παραπάνω αιτίες. Όσο κι αν αυτό φαίνεται παράδοξο, η λύση είναι μπροστά μας και είναι εύκολη στο στρατηγικό επίπεδο αλλά και σαφέστατα πιο υλοποιήσιμη σε επιχειρησιακό επίπεδο από άλλες που προσπαθούμε να εφαρμόσουμε. Τιτλοποιείται σε δύο λέξεις: ‘Ιδιωτική πρωτοβουλία’.

Η παρακάτω ανάλυση της πρότασης λύσης την οποία προσυπογράφω δεν είναι ούτε αποκλειστικά δική μου αλλά ούτε και καινούρια. Την υποστηρίζει η Φιλελεύθερη Συμμαχία και αποτελεί πρόταση δοκιμασμένη ανά τον κόσμο με παρόμοια φρασεολογία. Η άμεση κατανομή της δημόσιας γης (εξαιρουμένων των περιοχών που δεσμεύουν το ελληνικό κράτος οι διεθνείς συμβάσεις, αποτελούν θέσεις στρατηγικής σημασίας για την άμυνα της χώρας και των αρχαιολογικών χώρων*) σε ίσης αξίας κομμάτια και η διανομή τους με κλήρο στους Έλληνες πολίτες. Με μόνο αυτή την κίνηση είναι δυνατόν να επιτευχθεί, αυτό που σήμερα φαντάζει αδύνατον – ο δραστικός περιορισμός των πυρκαγιών και η ελαχιστοποίηση της καταστροφής που αυτές προκαλούν – αλλά και να επιφέρει θετικές συνεργίες που θα ωφελήσουν την εθνική οικονομία, τους πληθυσμούς που ζουν πέριξ αυτών των περιοχών και την κατάσταση της χλωρίδας και πανίδας της χώρας.

Ας γίνω όμως λίγο πιο αναλυτικός για το πώς αυτή η πρόταση απαντά στις αιτίες που προανέφερα. Πρώτον η πιθανότητα εμπρησμού από πρόθεση για οικοπεδοποίηση εκμηδενίζεται, αφού πλέον κανείς μα κανείς δε θα μπορεί να παρουσιαστεί και να ισχυριστεί ότι κατέχει τίτλους ιδιοκτησίας του πρόσφατα καμένου εδάφους, επειδή πολύ απλά τίτλοι ιδιοκτησίας θα υπάρχουν και θα έχουν το ονοματεπώνυμο του ιδιοκτήτη γραμμένο πάνω τους. Ας αναλύσουμε την σημερινή κατάσταση λίγο περισσότερο. Σήμερα, 170 κάτι χρόνια μετά την δημιουργία του σύγχρονου ελληνικού κράτους δεν έχουμε καταφέρει ακόμη να φτιάξουμε κτηματολόγιο / δασολόγιο, αυτό εκτός από τα προβλήματα που δημιουργεί στην οικονομική ζωή της χώρας σε θέματα που έχουν να κάνουν με τα δικαιώματα πάνω στην ακίνητη περιουσία, σημαίνει ότι δεν ξέρουμε τι ανήκει σε ποιον και κυρίως δεν είναι οροθετημένες οι δημόσιες εκτάσεις. Αυτό με τη σειρά του σημαίνει ότι όποιος καταφέρει με το έναν ή τον άλλο τρόπο να παρουσιάσει τίτλους ιδιοκτησίας ή να πείσει το δικαστήριο ότι κάποια κομμάτια γης του ανήκουν, τότε αποτελούν προσωπική του ιδιοκτησία. Αυτό σε συνδυασμό με την δυνατότητα χαρακτηρισμού των συγκεκριμένων κομματιών γης ως αγροτεμάχια μετά την εξαφάνιση των δέντρων, δίνει το κίνητρο του εμπρησμού για οικονομικό όφελος. Με δεδομένη όμως την καταγραφή της ιδιοκτησίας αλλά και τον ορισμό της χρήσης γης κάθε σπιθαμής εδάφους αυτό το κίνητρο εξαλείφεται. Όσον αφορά τους εμπρησμούς για να δημιουργηθούν βοσκοτόπια επίσης το συγκεκριμένο επιχείρημα έχει ισχύει αφού πλέον το δάσος δεν θα είναι απροστάτευτο, βορά στον οποιοδήποτε αλλά θα προστατεύεται από τους βνόμιμους ιδιοκτήτες του (όλοι φαντάζομαι είδαμε τι σημαίνει προσωπική ιδιοκτησία τις τελευταίες μέρες. Άνθρωποι προτίμησαν να χάσουν ή να ριψοκινδυνεύσουν τη ζωή τους για να εξαντλήσουν κάθε ελπίδα να σώσουν αυτά που είναι δικά τους).

Ας προχωρήσουμε στο πως αυτή η πρόταση απαντά στην δεύτερη αιτία, στον εμπρησμό από αμέλεια. Φαντάζομαι πως οι περισσότεροι έχουμε δει το σθένος με το οποίο οι συμπολίτες μας μάχονται για να κρατήσουν τη διεθνώς δοκιμασμένη λύση των ΧΥΤΑ μακριά, όχι μόνο από το σπίτι τους αλλά και από την ευρύτερη περιοχή τους. Πως λοιπόν κάποιος θα πιστέψει ότι οι ίδιοι αυτοί ιδιοκτήτες πλέον του δάσους θα επιτρέψουν σε κάποιον δήμαρχο ή οδηγό σκουπιδιάρικου να ξεφορτώσει σκουπίδια στο κτήμα τους; Πως μπορεί κάποιος να πιστέψει ότι αυτοί ιδιοκτήτες πλέον θα επιτρέψουν την όποια επικίνδυνη(κίνδυνος φωτιάς από υπαίθριες εργασίες) για την ιδιοκτησία τους εργασία χωρίς να απαιτήσουν και να επιτύχουν την λήψη προληπτικών μέτρων; Μάλλον κάποιος θα υποθέσει ότι οι ίδιοι άνθρωποι που καθαρίζουν τα σπίτια, τα αυτοκίνητα, τα μπαλκόνια και τους κήπους τους θα πράξουν το ίδιο και για το κομμάτι δάσους που τους ανήκει.

Πριν προχωρήσουμε στις υπόλοιπες δύο αιτίες, που δεν μπορούμε έτσι κι αλλιώς να εξαλείψουμε αλλά είναι δυνατόν να περιορίσουμε, ας αναφερθούμε στις θετικές επιπτώσεις που αναφέραμε λίγο πριν την αρχή της ανάλυσης μας. Υποστηρίζω ότι η διάθεση της δημόσιας γης σε ιδιοκτήτες θα έχει όφελος οικονομικό, οικολογικό αλλά και κοινωνικό, τόσο για την χώρα ως σύνολο αλλά και τον κάθε πολίτη ξεχωριστά. Αυτό θα επιτευχθεί κατά τη γνώμη μου λόγω της επιχειρηματικής δραστηριότητας που θα ύπαρξη από την ενεργοποίηση αυτού του τεραστίου κεφαλαίου που αυτή τη στιγμή παραμένει ουσιαστικά ανεκμετάλλευτο. Είναι νομίζω αυτονόητο ότι ο κατακερματισμός της γης δε θα διαρκέσει για πάντα. Σύντομα θα υπάρξουν επενδυτές ή ομάδες επενδυτών που θα ενδιαφερθούν να ενοικιάσουν ή να αγοράσουν την γη από τους νόμιμους ιδιοκτήτες τους(με καθεστώς άπλετης διαφάνειας πλέον) ώστε να την εκμεταλλευτούν οικονομικά. Φυσικά σύμφωνα και με την συνταγματική επιταγή ο χαρακτήρας αυτών των εκτάσεων δεν πρόκειται να μεταβληθεί από δασικός αλλά η δημιουργία δασικών διαδρομών, η εγκατάσταση υπηρεσιών για να εξυπηρετήσουν τους χρήστες του δάσους, η δυνατότητα ψυχαγωγίας και αθλητικών δραστηριοτήτων σε οργανωμένο περιβάλλον, η αρμονικά ενταγμένη τουριστική δραστηριότητα, η ελεγχόμενη υλοτομία και άλλες επιχειρηματικές δραστηριότητες που εγώ δεν μπορώ να φανταστώ θα δημιουργήσουν τις κατάλληλες επενδυτικές συνθήκες ώστε να επενδυθούν τα απαραίτητα κεφάλαια τα οποία θα εγγυηθούν περισσότερες θέσεις εργασίας, μεγέθυνση του οικονομικού κύκλου, μεγαλύτερη εθελοντική ευαισθητοποίηση (κι όχι καταναγκαστική σε μια αίθουσα σχολείου με κάποιον βαριεστημένο δημόσιο υπάλληλο) γύρω από τα θέματα του περιβάλλοντος για το ευρύ κοινό και φυσικά περισσότερες επενδύσεις για την πρόληψη αλλά και τον περιορισμό της όποιας καταστροφής επιφέρει η φύση στον πλουτοπαραγωγικό αυτό τομέα.

Με αυτό λοιπόν τον τρόπο απαντάμε και στις 2 αιτίες που είχαμε αφήσει τελευταίες. Στις πυρκαγιές που οφείλονται σε φυσικά αίτια και σε αυτές που οφείλονται σε πολιτικά αίτια. Οι μεν θα αντιμετωπίζονται καλύτερα αφού οι προληπτικοί καθαρισμοί, τα συστήματα προειδοποίησης και πυρόσβεσης και η διαρκείς επαγρύπνηση θα εγγυάται τα ελάχιστα δυνατά εφόδια για την φωτιά ενώ θα προσφέρει χρόνο και τρόπο στις δυνάμεις που θα αναλάβουν την κατάσβεση της. Οι δε ‘πολιτικές’ πυρκαγιές (εφόσον πιστέψουμε ότι τέτοιες υπάρχουν – προσωπικά αμφιβάλλω) λόγω της οικονομικής αλλά και γενικότερης κατάστασης θα έχουν μικρότερο ζωτικό χώρο να εξαπλωθούν και λιγότερους εθελοντές να τις ξεκινήσουν.

Τέλος θετικές συνεργίες όπως εξοικονόμηση πόρων( οι οποίοι μπορούν να προορισθούν προς την αποπληρωμή του δημοσίου χρέους ή την μείωση της φορολογίας), την προσέλκυση περισσότερου τουρισμού και επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, τον αναγκαστικό εξορθολογισμό των υποδομών( π.χ. ελεγχόμενης απομάκρυνση των σκουπιδιών – και η αναγκαστική τους μείωση κυρίως λόγω του κόστους) δεν είναι απαραίτητο να εξηγηθούν πλήρως εδώ. Λογικοί άνθρωποι είμαστε όλοι και μυαλό έχουμε. Καλό είναι να το χρησιμοποιούμε, ειδικά όταν βρισκόμαστε μπροστά στον κίνδυνο.

* Οι αρχαιολογική χώροι πρέπει να εξαιρεθούν αφού είναι αδύνατον να εκτιμηθεί η αξία τους με κάποια σχετική ασφάλεια.